Zespół Konkursowy

Zespół konkursowy składa się z gminy Łapanów oraz Lokalnej Grupy Działania ''Dolina Raby''.

Praca Konkursowa

Temat pracy

Wzmocnienie struktur zielonych w polityce gminy i przestrzeni poprzez przeprowadzenie inwentaryzacji przyrodniczej koniecznej do stworzenia opracowania ekofizjograficznego, uwzględniającego walory krajobrazowe, oraz wyznaczenia newralgicznych miejsc w gminie, wymagających niezwłocznej interwencji.

Uzasadnienie / diagnoza stanu

Gmina nie posiada opracowania ekofizjograficznego, będącego podstawowym dokumentem zabezpieczającym przestrzeń przed degradacją, a także elementem ochrony ludzi i mienia. Ponadto wśród lokalnej społeczności występują braki w edukacji przyrodniczej, skutkujące niekiedy niszczeniem zielonej infrastruktury (np. poprzez przerywanie łączności ekologicznej). Niezbędne jest zatem stworzenie długoplanowych działań edukacyjnych i wyznaczenie kierunku rozwoju struktur zielonych, a także identyfikacja obszarów wymagających szybkiego wsparcia (dosadzenia, uzupełnienia zakrzewień, przywrócenia miedz). Opracowanie ekofizjograficzne umożliwi zaplanowanie dalszych działań w przestrzeni.

Obszar realizacji

Przedsięwzięcie obejmuje obszar gminy Łapanów. Do analizy problemu w terenie zostały wskazane miejsca ilustrujące problemy gminy w zakresie zielonej infrastruktury: okolice rynku, zalew i dolina Tarnawki i Stradomki oraz obszar rolniczy w środkowej części gminy Boczów.
Na obszarze projektowym znajdują się następujące formy ochrony przyrody: obszar Natura 2000 Tarnawka PLH12_56, Obszar Chronionego Krajobrazu Zachodniego Pogórza Wiśnickiego oraz pomnik przyrody – dąb szypułkowy na płycie łapanowskiego rynku.

Lokalne przedsięwzięcie / studium przypadku

Nadrzędnym celem jest stworzenie opracowania (mini ekofizjografii), przy równoczesnym zadbaniu o zapisy w dokumentach planistycznych, mówiące o konieczności utrzymywania miedz i zieleni śródpolnej dla zachowania łączności ekologicznej oraz szczególnej ochronie siedlisk nadwodnych - jako że obszar jest bogaty w wody powierzchniowe płynące.

Celem przedsięwzięcia jest również opracowanie planu kształtowania zielonej infrastruktury, zgodnego z zapisami Kodeksu Dobrej Praktyki Kształtowania Przestrzeni w Karpatach. Szczególny nacisk ma być położony na zachowanie otwartych przestrzeni jako waloru krajobrazowego Karpat oraz źródła rozwoju regionu i dobrobytu jego mieszkańców. Równolegle mają być prowadzone działania edukacyjne dla mieszkańców. Planowane jest także zapisanie obecnego stanu zielonej infrastruktury na mapowanym terenie, aby umożliwić śledzenie zmian i zapobieganie tym niekorzystnym. W ramach projektu mają również zostać zidentyfikowane zasoby przyrodnicze gminy (szczególnie te bez ochrony prawnej).

Oczekiwane są następujące rezultaty:

• zachowanie przestrzeni otwartych jako bogactwa gminy,
• uwzględnianie lokalnych wartości przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych przy wyznaczaniu celów inwestycyjnych dla zagospodarowania przestrzeni gminy,
• monitorowanie stanu zachowania zielonych struktur i wskazywanie działań naprawczych wpisanych w długofalową politykę gminy,
• edukacyjne wsparcie w zakresie procesu planistycznego dla mieszkańców i samorządowców oraz edukacja ''od małego'' w zakresie przestrzeni karpackiej oraz konwencji karpackiej.

Partnerstwa

Podmiotami współpracującymi są gminy Żegocina oraz Trzciana. Ponadto w przedsięwzięcie zaangażowani są: Stowarzyszenie PRO-aktywni, Stowarzyszenie RAZEM Łatwiej, Stowarzyszenie Prężna Gospodyni, Stowarzyszenie Przyjazna Wolica, Stowarzyszenie Tarnawianki, Stowarzyszenie Nowoczesna Chrostowa i Stowarzyszenie Nowoczesna Gospodyni z Tradycjami.

Relizacja działań

Już na etapie przygotowywania pracy konkursowej została przeprowadzona inwentaryzacja. Zespół przeprowadził ją pod nadzorem Referatu Rolnictwa, Turystyki i Promocji Gminy oraz Referatu Infrastruktury i Ochrony Środowiska, po wcześniejszej inwentaryzacji „papierowej'' i wyborze ważnych do sprawdzenia i naniesienia na mapę miejsc.

Na początku wskazano obszar najsilniej zurbanizowany, poddawany największej antropopresji (część centralną gminy z miejscowością Łapanów), a następnie 4 różne punkty charakterystyczne dla problematyki konfliktu przestrzennego w zakresie zielonej infrastruktury.

Obszar został następnie zmapowany pod kątem: zieleni towarzyszącej Tarnawce/Stradomce, stanu zachowania zieleni w pobliżu rynku w Łapanowie oraz obecności i stanu miedz śródpolnych i pasów wiatrochronnych.

Wśród mieszkańców gminy Łapanów przeprowadzono ankietę nt. świadomości i zainteresowania tematem zielonej infrastruktury. Informacja została udostępniona na stronie internetowej gminy Łapanów, na profilu gminy w serwisie Facebook, a także w wersji drukowanej w miejscu ogólnodostępnym budynku Urzędu Gminy, Centrum Kultury Gminy Łapanów oraz dwóch szkołach z terenu gminy.

Działania informacyjne dotyczące zielonej infrastruktury oraz konkursu prowadzone były za pośrednictwem Urzędu Gminy (na stronie internetowej oraz profilu gminy w serwisie Facebook) oraz poprzez zajęcia edukacyjne w szkołach.

Otrzymane w ramach nagrody środki Zespół przeznaczył na wykonanie analizy problemowej zielonej infrastruktury w Gminie Łapanów w kontekście zagospodarowania przestrzennego gminy.

Analiza zawiera diagnozę stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego gminy, w tym: charakterystykę elementów środowiska i ich wzajemnych powiazań, ocenę ciągłości i zwartości zielonej infrastruktury (z uwzględnieniem korytarzy ekologicznych i wskazaniem obszarów problemowych), ocenę walorów krajobrazowych, możliwości ochrony środowiska oraz wstępną prognozę dalszych zmian w nim zachodzących.

Opracowanie stanowi również analizę i ocenę aktualności istniejących dokumentów planistycznych oraz zgodności istniejącego zagospodarowania przestrzennego z cechami i potencjałem środowiska. Wskazuje uwarunkowania i kierunki zagospodarowania przestrzennego (do przyszłych dokumentów planistycznych) – w aspekcie przeciwdziałania fragmentacji zielonej infrastruktury w gminie.

Z analizą można zapoznać się tutaj.